NASİHA DEYİP GEÇME

Âdem (a.s.)’ın Cennette Yüce Mevlâ’mızın tenbihini unutması; bizlerin ise haydi haydi unutup hak yoldan sapabileceğimizin ikazı olur. Bunun için hakikatları sık sık tekrarlayarak anlatmak zorundayız. Hatta birbirimize münasebetini buldukça bazı tenbihleri hatırlatmalıyız.
Bir zatın nasihatlarını dinlerken şu tenbihleri dikkatimi çekmişti:
“Asla zorlayıcı ve bunaltıcı bir nasihatcı olmayın.
Olabildiğince daima sevginizi gösterin...”
Feridüddin Attâr’ın şu sözü nasihat etmek ve söylenip yazılanları dinlemek açısından gözardı edilmemeli:
“Talihsizlik nişanı dört tanedir:
• Ahmağa fikir danışmak.
• Cahile para vermek.
• Dostların öğütlerini dinlememek.
• Dünyadan ibret almamak.
Hepimiz için, İstanbul’un mânevi Fatihi, Fatih Sultan Mehmed (kaddasAllahu sırrıhul aziz) hazretlerinin hocası Akşemseddin (kaddesAllahu sırruhul aziz) hazretlerinin nasihatlerini başlangıçta arzettiğim gerekçelerle bir defa daha hatırlatacağım:
Akşemseddin hazretleri diyor ki:
1- Her işe besmele ile başla...
2- Daima temizliğe dikkat et...
3- Sâlih amel işle...
4- Asla tembel olma...
5- Namazlarını, şartlar ne olursa olsun terk etme...
6- Kaderinin esiri olduğunu unutma...
7- Kâr ve zararını iyi bil...
8- Nimetlere şükür, belâ zannettiklerine sabret.
9- Dünyanın refahına mağrur olma...
10- Kimseye eza ve cefada bulunma...
11- Başkası için kendisini yakıp tüketen mum gibi olma...
12- Asla hased etme...
13- Gıybet etme...
14- Kimsenin arkasından iyi olmayan taraflarını konuşma.
15- Sana yakın olmayana yaklaşayım deme...
16- Zamanını dâima iyi değerlendir...
17- Tüccar gibi verdiğini geri alma...
18- İki kişi arasına girme.
19- Kadınlarla (kadınlar için erkeklerle) beraber olmaktan ve onlarla çok konuşmaktan sakın... Öyle yapan kimseler yakalarını iftiradan kurtaramazlar.
20- Yalan söyleme...
21- Kimseye iftira etme...
22- Evini örümcek yuvasına çevirme. Temiz tut... Misafirlerine ve yakınlarına kapını açık tut.
23- Ananı-babanı ve büyüklerini hep gözet... Onları başkalarına muhtaç etme...
24-Senden yaşlı ve mevkice yüksek olanın önünden yürüme...
25- Şalvarını (pantolonunu) yastık yapıp başının altına koyma...
26- Dişini dişine sürtme...
27- Don, pantolon ve çoraplarını ayakta giyme...
28- Seccade olarak postun beyazını tercih etme...
29- Ekmeği ve helvayı soğuk ye...
30- Büyük bir zata “unutkanlığın sebebi nedir?” diye soruldu. Misvak kullanmamak (dişleri kirli tutmaktır diye cevap verdi. Ağzını daima temiz tut...
31- Işığı “Puf” diye üfürerek söndürme.
32- Gece vakti ev süpürme...
33- Gece vakti seni sıkıntıya düşürecek işlerle meşgul olma...
34- Çok uyku yoksulluğa sebeptir.
35- Issız yollarda tek başına yolculuk yapma...
36- Seni rahatsız edecek olan davranışlarda bulunma...
37- Aklına estiği gibi hareket etme...
38- Gecenin tamamını uyku ile geçirme...
39- Seher vakti Kur’ân okumaya çalış...
40- Her zaman hamd ve şükür et

41- Aşırı cinsi ilişkide bulunma... Aşırı koku sürünme... Çok ekşili yeme... Çünkü bunlar vücudu yıpratır ve yorar...
42- Ahireti/hesabını hiç unutma...
43- İyi kimselerle dost ol...
44- Duâyı ihmal etme...
45- Dünya nimetlerinin azlığından yakınma; çünkü dünya nimetlerinin azlığı gönül aynasının pasını siler...
46- Bey’in, Paşa’nın iltifatına sevinme...
47- İyiliği bol yap...
48- Sırları faş (açık) etme, gizle...
49- Hased kapısını iyice kapat...
50- Hiçbir şeyinle övünme...
51- Dünya gamı ile kendini yıpratma, her şeyin bir hâl yolu vardır.
52- Bakılması yasak olan kişilere bakma...
53- Başkalarına sevgi ve saygıda bulun...
54- Kimsenin kalbini kırma...
55- Dünya nimetlerinin bolluğu kişinin ittikasını azaltır.
56- Kimseyi doğrudan doğruya adı ile çağırma...
57- Yere düşen kırıntıyı yemek kişinin zenginliğine sebep olur.
58- Kişiye edep ve terbiye yakışır.
59- Otururken elbiseyi vücuda sıkıca sarma, serbest bırak...
60- Tırnağınla dişlerini kurcalama...
61- Elbiseni giyinmiş hâlde yamamaktan ve dikmekten sakın...
62- Günah ve kusur olacak şeylerden sakın...
63- Başkasının tarağı ile taranma...
64- Cünüp iken veya cünüp olan kişiyle yemek-içmek insanlarda keder ve gam sebebi olur...
65- Sakın bir evde yalnız yatma... Yatağa çıplak olarak yatmayı alışkanlık hâline getirme...
66- Asılmış bir insana katiyyen bakma...
67- Talihsizlik nişanı dört tanedir:
• Ahmağa fikir danışmak.
• Cahile para vermek.
• Dostların öğütlerini dinlememek.
• Dünyadan ibret almamak.
Feridüddin Attâr’ın nasihatlerinden bir bölümünü sizlere aktardım. Böylece bu nasihatlerden payımıza düşenleri almak bizlere kaldı.
Bu nasihatlere A. Şa’rani’den nasihatler/tavsiyeler ilâve etmek istiyorum. Nasihatler hepimiz için birer hidayet kapısına getürecek yoldur. Yola revan olmak bunlara uymakla, dikkate almakla mümkün olur. Deniyor ki:
1- Giyim kuşamında gösterişten, sapıklaştıracak süsten kaçın; pespaye de olma.
2- İhtiyaçlar üzerinde fazla durma.
3- Kimsenin suçunu teşhir etme.
4- Cehaletten sakın...
5- İyi gün dostu en büyük düşmandır, ondan daima sakın. Yalakalığına asla aldanma...
6- Malını şerefinden üstün tutma.
7- Bir yere vardığında önce selâm ver...
8- Şerirliklerden sakın...
9- Zayıflara destek ol...
10- İşlerinde orta yolu tut.
11- İltifatta ileri gitme.
12- Yüzüğünle meşgul olma.
13- Sakalınla oynama.
14- İnsanların arasında burnunu temizleme.
15- Dişlerini ellemekten sakın.
16- Etrafa tükürme.
17- Sözün düzenli olsun.
18- Kendini beğeniyor hissini verme.
19- Yaptıklarından, yapacaklarından fazla söz etme.
20- Gülünç hikayelerle meşgul olma.
21- Övünmek gibi bir alışkanlığın olmasın.
22- Gıybet etme, edenlerin yanında da bulunma.
23- Asla yalan söyleme.
Allah (c.c.) hepimizi nasihatlerden ders almaya,amellerimizi de durulaştırmaya muvaffak kılsın...